Sinds een paar dagen merk je dat er plotseling veel meer advertenties op je telefoon verschijnen. Je zit vandaag bijvoorbeeld al een uur op je smartphone te scrollen, maar elke keer als je een app opent, verschijnt er een vervelende pop-up met een advertentie. Je probeert ze weg te klikken, maar ze blijven terugkomen. Deze advertenties lijken bovendien uit het niets te komen en niet alleen tijdens het openen van apps. Ook lukt het steeds moeilijker om bepaalde apps te openen, wat alles nog vreemder maakt. Zou er een virus of malware op je telefoon staan?
Wat is een virus precies?
Allereerst is het verstandig om eerst het verschil uit te leggen tussen een virus en malware. De termen ‘virus’ en ‘malware’ worden immers vaak door elkaar gebruikt, terwijl ze niet precies hetzelfde betekenen. Beide termen worden gebruikt worden om kwaadaardige software aan te duiden, maar er zijn wel degelijk verschillen tussen de twee.
Een virus is een specifiek type malware dat zichzelf kan dat zichzelf kan vermenigvuldigen. Dat doet het door code te injecteren in andere bestanden. Hierdoor kan het virus zich snel verspreiden naar andere apps en bestanden, maar ook naar andere apparaten en systemen.
Malware is een bredere term voor alle soorten kwaadaardige software, inclusief virussen. Andere soorten malware zijn bijvoorbeeld Trojaanse paarden, spyware, adware en ransomware. In het kort zijn alle virussen dus malware, maar niet alle malware is een virus.
Virus op je telefoon
Over het algemeen zijn experts het erover eens zijn dat virussen op smartphones vrij zeldzaam zijn. Als je in je omgeving zou rondvragen, zijn er maar weinig mensen die er ervaring mee hebben. Gelukkig maar. Dankzij de beveiligingsmaatregelen in Android en iOS hebben virussen niet veel kans om zich te verspreiden, maar dat wil niet zeggen dat de telefoons niet geïnfecteerd kunnen worden met malware. Ondanks dat virussen niet gebruikelijk zijn op smartphones, zijn er verschillende manieren waarop een virus je telefoon kan besmetten.
Verkeerde app downloaden
Een veel voorkomende manier waarop een telefoon besmet raakt met malware is via een kwaadaardige app. Je downloadt per ongeluk een app die geïnfecteerd is met een virus. Het gaat dan waarschijnlijk om een app die je buiten de appstore om downloadt. Dankzij het installeren van de app kan het virus toegang krijgen tot het systeem en zichzelf verspreiden naar andere delen.
Phishing e-mails
Een andere manier waarop virussen zich kunnen verspreiden is via een bijgevoegd bestand aan een e-mail of een link naar een geïnfecteerde website. Wanneer je de bijlage downloadt op je telefoon kan het virus zich installeren. Of als je de link volgt, kom je terecht op een website die het virus verspreidt.
Netwerken
Zoals gezegd kan een virus zichzelf verspreiden als de mogelijkheid zich voordoet. Zo is het ook mogelijk dat een virus zich verspreidt via een wifinetwerken of via Bluetooth-verbindingen. Als je verbinding maakt met een onveilig wifinetwerk of bestanden deelt via Bluetooth met een geïnfecteerd toestel, kan het virus zich verspreiden naar je telefoon.
Virus herkennen
Een virus hoeft zich niet duidelijk te melden op je telefoon. Dat gebeurt zelden. In de meeste gevallen draait de malware op de achtergrond en merk je het pas dagen later. Dit zijn een aantal tekenen die erop kunnen wijzen dat er een virus actief is op je telefoon.
1. Verhoogd datagebruik
Als er een virus op je telefoon aanwezig is, kan het continu verbinding maken met internet. Doordat het constant gegevens verzendt of ontvangt, stijgt je dataverbruik. Als je een aanzienlijk hoger dataverbruik dan normaal hebt, dan zou een virus of malware de oorzaak kunnen zijn.
2. Vertraagde prestaties
Een virus kan ook de prestaties van je telefoon vertragen. Als je merkt dat je telefoon traag werkt, apps traag opstarten of het besturingssysteem regelmatig vastloopt, kan dit een teken zijn van een virus.
3. Onverklaarbare pop-ups en advertenties
Virussen en malware kunnen pop-ups en advertenties weergeven op je telefoon, zelfs als je geen app gebruikt. Zo kun je op je homescherm advertenties te zien krijgen, een plek waar je nooit een advertentie aantreft. Deze pop-ups kunnen bovendien schadelijke inhoud bevatten en ervoor zorgen dat je per ongeluk nog meer kwaadaardige apps downloadt.
4. Onverklaarbare app-installaties
Als je merkt dat er nieuwe apps zijn geïnstalleerd op je telefoon die jij niet hebt gedownload, kan dit een teken zijn van een virus. Weet je niet zeker of een app er al op stond? Controleer de appnaam en zoek op het internet om te bepalen of de app betrouwbaar is.
5. Lege batterij
Een virus op je telefoon kan veel energie verbruiken. Zonder dat jij het doorhebt verbruikt het virus energie waardoor de batterij van je telefoon sneller leeg raakt dan normaal. Als je merkt dat de batterijduur van je telefoon aanzienlijk korter is dan normaal, kan dit een teken zijn van een virus. Dat hoeft natuurlijk niet zo te zijn, omdat de batterij ook verouderd kan zijn, maar het kan wel.
Als je een of meer van deze tekenen opmerkt in het gebruik van je telefoon, controleer je telefoon dan op virussen en malware.
Virus verwijderen
Voor de meeste virussen geldt dat je zelf niet veel kennis hoeft te hebben om het virus te verwijderen. In sommige gevallen is het genoeg om alleen de betreffende app te verwijderen, terwijl andere virussen al verdwijnen na het opnieuw opstarten van je toestel. Met deze stappen kun je virussen van je telefoon verwijderen.
1. Start je telefoon opnieuw op
Door je telefoon opnieuw op te starten, worden alle processen opnieuw opgestart. Met deze simpele stap is het al mogelijk dat het virus wordt gestopt. Als het virus hardnekkig is en niet kan worden verwijderd, kun je de volgende stappen gebruiken.
2. Download een antivirus-app
Als je een virus op je telefoon hebt, download dan een antivirus-app. Er zijn veel verschillende antivirus-apps beschikbaar in de appstore, waarvan een aantal gemaakt zijn door de bekende antiviruspartijen. Een aantal van de betere antivirusapps zijn bijvoorbeeld AVG Antivirus, Avast Mobile Security en Norton Mobile Security.
3. Scan de telefoon
Nadat je een antivirus-app hebt gedownload, scan je de telefoon om kwaadaardige software te detecteren. Voer een volledige scan van de telefoon uit en kijk naar de resultaten. Als de app een virus of malware detecteert, kun je deze meestal meteen verwijderen.
4. Verwijder kwaadaardige apps
Als de antivirus-app kwaadaardige apps op de telefoon detecteert, maar deze niet kan verwijderen, doe het dan handmatig. Ga naar de instellingen van je telefoon, navigeer naar de lijst met geïnstalleerde apps en verwijder alles wat verdacht lijkt. Als je niet zeker weet welke app het probleem veroorzaakt, kun je alle recent geïnstalleerde apps verwijderen. Deze kun je vervolgens geleidelijk opnieuw installeren om te zien welke app het probleem veroorzaakt.
5. Update je besturingssysteem en apps
Zorg ervoor dat zowel je besturingssysteem als alle apps die je gebruikt up-to-date zijn. Updates bevatten vaak beveiligingspatches die bekende virussen kunnen verwijderen of voorkomen.
6. Reset de telefoon
Als alle bovenstaande stappen niet werken, kun je overwegen om de telefoon te resetten naar de fabrieksinstellingen. Dit zal alle gegevens op de telefoon wissen, inclusief het virus en alle andere kwaadaardige software. Wees verstandig en maak eerst een back-up van alle data. Want als je de telefoon reset is alles weg… voorgoed.
Virus voorkomen
Onthoud dat een virus voorkomen beter is dan het genezen van een virus. Dat geldt voor het menselijk lichaam, maar ook voor je telefoon. Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om te voorkomen dat je telefoon geïnfecteerd raakt met een virus.
1. Vermijd onbetrouwbare bronnen
Een van de eerste stappen om te voorkomen dat je te maken krijgt met virussen is dat je geen apps downloadt van onbetrouwbare bronnen of van websites. Doe dit al helemaal niet via websites die er verdacht uitzien. Gebruik alleen de officiële appstores en download nergens anders een app.
2. Gebruik een antivirusapp
Voor de meeste mensen is een antivirusapp geen vereiste. Zolang je geen ‘gekke’ dingen doet met je telefoon, hoef jij je geen zorgen te maken. Een antivirusapp kan je telefoon echter wel beschermen tegen virussen en andere kwaadaardige software. Installeer een betrouwbare antivirusapp als je voor zekerheid gaat en voer regelmatig een scan uit.
3. Wees voorzichtig met het openen van bijlagen
Open geen e-mails of berichten van onbekende afzenders en klik niet op verdachte links. Je zou denken dat iedereen dit nu wel een keer weet, maar een klein moment van onoplettendheid kan grote problemen veroorzaken. Vraag je altijd af of de e-mail of het bericht te vertrouwen is. Ook als het afkomstig is van iemand die je kent.
4. Schakel Bluetooth en wifi uit
In ieder geval wanneer je deze niet gebruikt. Met deze verbindingen kunnen kwaadwillenden toegang krijgen tot je telefoon. Gebruik vooral geen openbare wifinetwerken voor het verzenden van vertrouwelijke informatie, omdat deze netwerken mogelijk onveilig zijn.
5. Controleer de app-rechten
Kijk jij altijd welke rechten een app vraagt? Als het antwoord nee is, dan is het goed om daar nu mee te beginnen. Controleer de rechten die een app nodig heeft voordat je deze installeert. Als een app onnodige rechten vraagt, kan dit een teken zijn van een potentieel kwaadaardige app.
6. Installeren van software-updates
Een van de belangrijkste dingen in het voorkomen van een virus is dat je de software van je telefoon regelmatig bijwerkt naar de nieuwste versie. Software-updates bevatten vaak beveiligingspatches die kwetsbaarheden in de beveiliging oplossen, waardoor je telefoon minder vatbaar is voor virussen en andere beveiligingsproblemen.
Een virus op je telefoon kan je toestel vertragen, persoonlijke informatie stelen, ongewenste advertenties weergeven of zelfs je telefoon helemaal overnemen. Van Trojans en ransomware tot spyware en adware: het is allemaal software die je niet op je telefoon wilt hebben.
Hoewel virussen op telefoons een groeiend probleem zijn, is het risico van een infectie nog steeds relatief laag. Dit komt omdat de meeste smartphones zijn uitgerust met beveiligingssoftware die standaard is ingebouwd, zoals sandboxing en app-permissies. Bovendien zijn er veel gratis en betaalde antivirus-apps beschikbaar voor smartphones die kunnen helpen bij het detecteren en verwijderen van virussen.
Om het risico van een virus op je telefoon te verminderen, is het belangrijk om voorzichtig te zijn bij het downloaden van apps en alleen apps te downloaden van officiële appstores. Bovendien moet je regelmatig de beveiligingsinstellingen van je telefoon controleren – zorg ervoor dat deze up-to-date zijn.
